English
08.06.2010 Tarihinde Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yayınlanan Toprak Kirliliği ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmeliğin içerisindeki Bakanlık ifadeleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak değiştirildi. Aynı yıl yönetmeliğin tüm maddeleri ile yürürlüğe girme tarihi 08.06.2015 olarak belirlendi. Bu ay itibari ile yürürlükte olan bu yönetmeliğin getirdikleri ve yapılması gerekenler neler peki?
Öncelikle tam olarak yönetmelikteki ifade ile; “Bu Yönetmeliğin amacı; alıcı ortam olarak toprağın kirlenmesinin önlenmesi, kirlenmenin mevcut olduğu veya olması muhtemel sahaları ve sektörleri tespit etmek, kirlenmiş toprakların ve sahaların temizlenmesi ve izlenmesi esaslarını sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde belirlemektir.” Yani öncelik kirlenmiş sahaları veya kirlenme riski olan sahaları belirlemek ve önlem almak birincil amaç görünüyor. Burada doğru bilgiler ile hareket ederek gerçeği tespit edebilmek oldukça önemli bir nokta. Bu sahaların belirlenmesi ilk olarak İl Çevre ve Şehircilik Müdürlükleri tarafından yapılacak olsa da bu belirlemede işletmelerin Valiliklere yapacakları beyanlar oldukça önem taşıyor.
İşletmeler yönetmelik eklerinde Ek-2 Tablo 2 içerisinde yer alıyorsa aynı yönetmeliğin Ek-3 “Faaliyet Ön Bilgi Formunu” doldurmak durumundadır. Faaliyet ön bilgi formu İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından onaylanır ve Bakanlığa sunulur.
İşletme Sahasının şüpheli saha olup olmadığı Ek-4’e göre belirlenir ve tam da burada Ek-3 “Faaliyet Ön Bilgi Formu”nun doğru ve eksiksiz doldurulmuş olması önem kazanıyor çünkü Ek-4 “Faaliyet Ön Bilgi Formu Değerlendirme Kriterleri”ni içerir. Değerlendirme kriterlerinden en az biri işletmenizin sahası için geçerli ise sahanız artık şüpheli saha olarak değerlendirilecektir. Tabii bu kriterin dışında doğal afetler, endüstriyel kazalar, yapılan bildirimler ve/veya denetimler sırasında belirlenen uygunsuzluklar sonucunda da işletme sahaları şüpheli saha kapsamına girebilir.
Öncelikle şüpheli sahaların ön değerlendirilmesi İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüklerince yerinde denetim ile yapılır, denetim sırasında Ek-7 “Denetim Formu” doldurulur. Denetim sırasında sahada herhangi bir kirlilik gözlenmez ve sahaya yönelik kirlilik şüphesinin geçerli olmadığı tespit edilirse saha, şüpheli saha listesinden çıkartılır.
Şüpheli sahalar için artık Yeterlik Belgesine haiz kuruluşlar ile çalışma şartı geliyor. Yapılacak örnekleme ve analiz planlarının oluşturulması ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne onaylatılması Bakanlıktan yetkili “Toprak Kirliliği ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik Yeterlik Belgesi” almış kuruluşlarca yapılır. Numune alma noktaları onaylanmış sahada numune alımı ve analizler Bakanlıktan yetki almış akredite laboratuvarlarca yapılır.Analiz için parametreler belirlenirken faaliyeti belli sahalar için Ek-2 Tablo 2, sahipsiz sahalar için ise Ek-2 Tablo 1 parametreleri kullanılır.
Bakanlıktan yetki almış kuruluşlar şüpheli saha için önce Saha Durum ve Risk Değerlendirme Ön Raporu, sonrasında da Saha Durum ve Risk Değerlendirme Nihai Raporu hazırlar. Sahada yapılacak ölçüm ve analizler Ön Raporun önemli bir kısmını kapsamaktadır. Her iki rapor da aynı kuruluş tarafında hazırlanmalı ve İl Çevre Müdürlüğüne o şekilde sunulmalıdır.
Puanlamalı değerlendirme; İl Müdürlüğü tarafında yapılan Puanlamalı Denetim’de Şüpheli Sahanın takip gerektirip, gerektirmeyeceği ve/veya temizlenmesi gerekip gerekmediği belirlenir. Takip gerektirmeyen saha potansiyel kirlenmiş saha listesine dahil edilir.
Özetlemek gerekirse tesislerin bu yönetmelik kapsamında ilk yükümlülükleri Ek-3 Faaliyet Ön Bilgi Formunun doldurulması ile başlamaktadır. İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünün değerlendirmesi sonucu şüpheli olarak belirlenen sahalar Bakanlıktan yetki almış Danışman firmalar ve örnekleme çalışmaları için de yine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan yetkili Laboratuvarlar ile çalışmalıdırlar. Testmer Ölçüm ve Test Hizmetleri olarak bu yönetmeliğin içerisinde yer alan numune alımı ve analiz kısmında müşterilerimize destek vermekteyiz detaylı bilgi için bizlere iletişim bilgilerimizden ve ozlem.atilgan@testmer.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
Özlem ATILGAN
Çevre Mühendisi/MBA
Toprak Kirliliği ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik
Toprak Kirliliği ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik Yeterlik Belgesi Tebliğ